آموزش جاوا اسکریپت و 13 نکته کلیدی!
- 🌐
بهرهگیری از let و const به جای var:
let و const دارای حوزه دید (scope) بلوکی هستند، در حالی که var حوزه دید تابعی دارد. این امر از بروز مشکلات ناشی از متغیرهای ناخواسته جلوگیری می کند. const برای متغیرهایی که مقدارشان تغییر نمی کند کاملا مطلوب است. - 🌐
درک Closure ها:
Closure ها توابع داخلی هستند که به متغیرهای حوزه دید بیرونی خود دسترسی دارند، حتی اگر تابع بیرونی اجرا شده باشد. این قابلیت بسیار قدرتمند است و در الگوهای طراحی مختلف کاربرد دارد. - 🌐
آشنایی با Async/Await:
این سینتکس جدید، مدیریت توابع ناهمزمان (asynchronous) را بسیار ساده تر می کند. به جای بهرهگیری از callback ها و Promise ها، میتوانید کدهای خود را به صورت خطی و خواناتر بنویسید. - 🌐
بهرهگیری از Template Literals:
Template literals به شما اجازه می دهند رشته ها را به صورت خواناتر و با قابلیت جایگذاری متغیرها تعریف کنید. از علامت برای این منظور استفاده کنید. - 🌐
درک مفهوم Hoisting:
در جاوا اسکریپت، تعریف متغیرها و توابع به بالای حوزه دید خود منتقل می شوند. با این حال، مقداردهی اولیه متغیرها با var تا زمان رسیدن به خط مربوطه انجام نمی شود. - 🌐
اجتناب از == و بهرهگیری از ===:
عملگر == تنها مقدار دو متغیر را مقایسه می کند، در حالی که === هم مقدار و هم نوع دو متغیر را مقایسه می کند. بهرهگیری از === از بروز اشتباهات ناشی از تبدیل نوع خودکار جلوگیری می کند. - 🌐
آگاهی از Prototype ها:
در جاوا اسکریپت، اشیاء از طریق prototype ها خصوصیات و متدها را به ارث می برند. درک این مفهوم برای برنامه نویسی شی گرا در جاوا اسکریپت ضروری است. - 🌐
بهرهگیری از Array Methods:
جاوا اسکریپت متدهای بسیار مفیدی برای کار با آرایه ها ارائه می دهد، مانند map, filter, reduce, forEach و غیره. بهرهگیری از این متدها کد شما را کوتاه تر و خواناتر می کند. - 🌐
دیباگ کردن با DevTools:
ابزارهای توسعه دهنده مرورگر (DevTools) امکانات بسیار خوبی برای دیباگ کردن کدهای جاوا اسکریپت ارائه می دهند. با بهرهگیری از این ابزارها میتوانید به راحتی مشکلات کد خود را پیدا و رفع کنید. - 🌐
یادگیری ES6+ Features:
جاوا اسکریپت به طور مداوم در حال تکامل است. با یادگیری ویژگی های جدید ES6 و نسخه های بعدی، میتوانید از قابلیت های جدید این زبان بهره مند شوید و کدهای بهتری بنویسید. - 🌐
توجه به Performance:
کدهای جاوا اسکریپت میتوانند بر عملکرد وب سایت تاثیر بگذارند. با بهینه سازی کدها و بهرهگیری از تکنیک های مختلف، میتوانید سرعت و کارایی وب سایت خود را بهبود بخشید.

این نکات تنها شروعی برای یادگیری عمیق تر جاوا اسکریپت هستند. با تمرین و مطالعه بیشتر، میتوانید به یک برنامه نویس جاوا اسکریپت حرفه ای تبدیل شوید. همیشه در حال یادگیری باشید!
13 نکته کلیدی در مورد جاوا اسکریپت
1. Hoisting (بالا کشیدن)
جاوا اسکریپت متغیرها و توابع تعریف شده با var و function را به بالای محدوده (scope) فعلی خود میبرد. این بدان معناست که میتوانید قبل از تعریف آنها از آنها استفاده کنید (اگرچه متغیرها در ابتدا مقدار undefined خواهند داشت). با این حال، متغیرهای تعریف شده با let و const بالا کشیده میشوند، اما قابل دسترسی نیستند تا زمانی که در کد به صورت واقعی تعریف شوند. به این وضعیت “منطقه مرده زمانی” (Temporal Dead Zone) یا TDZ گفته میشود. درک Hoisting برای جلوگیری از خطاهای غیرمنتظره در کد بسیار مهم است. بهترین کار این است که همیشه متغیرها را در ابتدای محدوده خود تعریف کنید تا از سردرگمی جلوگیری شود. Hoisting فقط برای نوتیفیکیشن ها اتفاق می افتد، نه مقداردهی اولیه. توابع تعریف شده با بهرهگیری از عبارت تابع (function expression) Hoisting نمیشوند.
2. Closure (بستار)
Closure به یک تابع اجازه میدهد به متغیرهای محدوده بیرونی خود دسترسی داشته باشد، حتی پس از اینکه تابع بیرونی اجرای خود را به پایان رسانده باشد. Closure یک مکانیزم قدرتمند است که برای ایجاد توابع خصوصی و حفظ حالت استفاده میشود. هنگامی که یک تابع داخلی در داخل یک تابع بیرونی تعریف می شود، تابع داخلی میتواند به متغیرهای تابع بیرونی دسترسی داشته باشد. این دسترسی حتی پس از اینکه تابع بیرونی اجرا شده و به پایان رسیده است، حفظ می شود. Closure برای ایجاد کدهای ماژولار و قابل استفاده مجدد بسیار مفید است. استفاده صحیح از Closure میتواند به بهبود عملکرد برنامه کمک کند.
3. Prototype (نمونه اولیه)
در جاوا اسکریپت، هر شیء دارای یک prototype است که به عنوان یک منبع برای ویژگیها و متدهای مشترک عمل میکند. وقتی سعی میکنید به یک ویژگی در یک شیء دسترسی پیدا کنید، اگر آن ویژگی در خود شیء وجود نداشته باشد، جاوا اسکریپت prototype آن را جستجو میکند. این زنجیره جستجو تا رسیدن به null (prototype نهایی) ادامه مییابد. Prototype inheritance (وراثت از نمونه اولیه) یک مکانیزم قدرتمند برای اشتراکگذاری کد و ایجاد سلسله مراتب بین اشیاء است. میتوانید prototype یک شیء را با بهرهگیری از Object.setPrototypeOf() تغییر دهید. همه اشیاء در جاوا اسکریپت، به جز اشیائی که به طور صریح با null به عنوان prototype ایجاد شدهاند، از Object.prototype به ارث میبرند. بهرهگیری از prototype میتواند به کاهش حجم کد و افزایش کارایی کمک کند.
4. This Keyword (کلمه کلیدی This)
مقدار this به context اجرای فعلی بستگی دارد. این context میتواند global scope، یک شیء یا یک تابع باشد. در global scope، this به شیء global (در مرورگر window) اشاره میکند. در یک تابع، this به شیءای اشاره میکند که تابع را فراخوانی کرده است. میتوانید مقدار this را با بهرهگیری از متدهای call()، apply() و bind() تغییر دهید. بهرهگیری از arrow functions باعث میشود this به context بیرونی (lexical scope) اشاره کند. در کلاسها، this به نمونه (instance) کلاس اشاره میکند. درک دقیق this برای نوشتن کدهای صحیح و قابل پیش بینی ضروری است.
5. Event Loop (حلقه رویداد)
جاوا اسکریپت یک زبان single-threaded (تک رشتهای) است، اما با بهرهگیری از event loop میتواند asynchronous operations (عملیات غیر همزمان) را مدیریت کند. Event loop به طور مداوم queue رویدادها را بررسی میکند و callback functions مربوط به هر رویداد را اجرا میکند. عملیاتهای غیر همزمان مانند درخواستهای AJAX و setTimeout() در background اجرا میشوند و callback آنها پس از اتمام به queue رویداد اضافه میشود. Event loop تضمین میکند که رابط کاربری (UI) پاسخگو باقی بماند، حتی در حین اجرای عملیاتهای سنگین.
درک event loop برای نوشتن کدهای با کارایی بالا و بدون blocking (مسدود کردن) ضروری است. از async/await برای سادهسازی کدهای غیر همزمان استفاده کنید. مراقب callback hell باشید و از Promiseها یا async/await استفاده کنید.
6. Asynchronous JavaScript (جاوا اسکریپت غیر همزمان)
جاوا اسکریپت به طور ذاتی غیرهمزمان است، به این معنی که میتواند چندین عملیات را همزمان بدون مسدود کردن نخ اصلی انجام دهد. روش های مختلفی برای رسیدگی به عملیات های غیرهمزمان در جاوا اسکریپت وجود دارد، از جمله توابع callback، Promises و Async/Await. توابع Callback توابعی هستند که به عنوان آرگومان به توابع دیگر ارسال می شوند و پس از تکمیل عملیات غیرهمزمان اجرا می شوند. Promises اشیایی هستند که نشان دهنده اتمام یا شکست یک عملیات غیرهمزمان هستند. Async/Await یک نحو است که به شما امکان می دهد کد غیرهمزمان را به روشی همزمان تر بنویسید. بهرهگیری از Async/Await معمولاً کد را خواناتر و نگهداری آن را آسانتر میکند. مدیریت مناسب خطاهای غیرهمزمان با بهرهگیری از try. . .catch یا .catch() ضروری است.
7. Strict Mode (حالت سختگیرانه)
use strict; حالت سختگیرانه را برای یک اسکریپت یا تابع فعال میکند. این حالت باعث میشود جاوا اسکریپت خطاهای بیشتری را نشان دهد و از انجام برخی اقدامات ناامن جلوگیری کند. مثلا در حالت سختگیرانه، تخصیص مقدار به یک متغیر تعریف نشده باعث ایجاد خطا میشود. حالت سختگیرانه به نوشتن کدهای تمیزتر و قابل اعتمادتر کمک میکند. بهتر است از حالت سختگیرانه در تمام پروژههای جاوا اسکریپت استفاده کنید. میتوانید حالت سختگیرانه را در ابتدای یک فایل یا یک تابع اعمال کنید. حالت سختگیرانه برخی از ویژگی های قدیمی و منسوخ شده را غیرفعال می کند. با بهرهگیری از حالت سختگیرانه، میتوانید از اشتباهات رایج در کدنویسی جلوگیری کنید.
8. Closures and Memory Leaks (بستارها و نشت حافظه)
در حالی که Closure یک ویژگی قدرتمند است، میتواند منجر به memory leaks (نشت حافظه) شود اگر به درستی استفاده نشود. اگر یک Closure به یک متغیر بزرگ دسترسی داشته باشد و آن متغیر دیگر مورد نیاز نباشد، Closure میتواند از آزاد شدن حافظه آن متغیر جلوگیری کند. بهرهگیری از ابزارهای profiling (مشاهده و تحلیل عملکرد) میتواند به شناسایی memory leaks کمک کند. بهتر است از ایجاد Closureهای غیرضروری خودداری کنید. بهرهگیری از weak references میتواند به جلوگیری از نشت حافظه در برخی موارد کمک کند.
9. Equality (برابری)
جاوا اسکریپت دو نوع عملگر برابری دارد: == (equality) و === (strict equality). == قبل از مقایسه، نوع دادهها را تبدیل میکند، در حالی که === بدون تبدیل نوع دادهها را مقایسه میکند. بهتر است از === استفاده کنید، زیرا نتایج قابل پیشبینیتری دارد و از بروز خطاهای غیرمنتظره جلوگیری میکند. بهرهگیری از == میتواند منجر به مقایسههای گیجکنندهای شود، مثلا “” == 0 برابر با true است. برای مقایسه دو شیء، باید ویژگیهای آنها را به صورت جداگانه مقایسه کنید. از Object.is() برای مقایسه مقادیر در موارد خاص مانند NaN و +0 و -0 استفاده کنید.
10. Currying and Partial Application (کاریینگ و کاربرد جزئی)
Currying تبدیل یک تابع با چندین آرگومان به دنباله ای از توابعی است که هر کدام یک آرگومان می گیرند. Partial Application ایجاد یک تابع جدید با برخی از آرگومان های یک تابع موجود است که از قبل تنظیم شده اند. هر دو تکنیک میتوانند برای ایجاد کدهای ماژولارتر و قابل استفاده مجدد مورد استفاده قرار گیرند. Currying و Partial Application میتوانند به ساده سازی توابع پیچیده کمک کنند. با بهرهگیری از Currying میتوانید توابعی ایجاد کنید که آرگومان های خود را به تدریج دریافت می کنند. Partial Application برای ایجاد توابع تخصصی تر از یک تابع کلی مفید است. این تکنیک ها معمولاً در برنامه نویسی تابعی (Functional Programming) استفاده می شوند.
11. Scope (محدوده)
Scope به منطقه ای از کد اشاره دارد که یک متغیر در آن قابل دسترسی است. جاوا اسکریپت دارای سه نوع scope است: global scope، function scope و block scope (معرفی شده در ES6 با let و const). متغیرهایی که در global scope تعریف میشوند، در تمام نقاط کد قابل دسترسی هستند. متغیرهایی که در function scope تعریف میشوند، فقط در داخل آن تابع قابل دسترسی هستند. متغیرهایی که در block scope تعریف میشوند، فقط در داخل آن بلاک (مانند یک حلقه for یا یک عبارت if) قابل دسترسی هستند. درک scope برای جلوگیری از تداخل نام متغیرها و نوشتن کدهای قابل اعتماد بسیار مهم است. از let و const برای محدود کردن scope متغیرها استفاده کنید و از var خودداری کنید.
12. Object.freeze() (مسدود کردن شیء)
Object.freeze() یک شیء را مسدود میکند و از اضافه کردن، حذف کردن یا تغییر دادن ویژگیهای آن جلوگیری میکند. این روش برای اطمینان از immutable بودن (تغییر ناپذیر بودن) اشیاء و جلوگیری از تغییرات ناخواسته مفید است. برای deep freezing (مسدود کردن عمیق)، باید به صورت بازگشتی تمام اشیاء داخل شیء اصلی را مسدود کنید. Object.isFrozen() میتواند برای بررسی اینکه آیا یک شیء مسدود شده است یا خیر، استفاده شود. مسدود کردن اشیاء میتواند به بهبود امنیت و پیش بینی پذیری کد کمک کند. از Object.freeze() برای ایجاد اشیاء Read-Only استفاده کنید.
13. Type Coercion (تبدیل نوع اجباری)
جاوا اسکریپت یک زبان dynamically typed (دارای نوع داده پویا) است، به این معنی که نوع داده متغیرها در زمان اجرا تعیین میشود. جاوا اسکریپت به طور خودکار نوع دادهها را در برخی شرایط تبدیل میکند، که به آن type coercion (تبدیل نوع اجباری) گفته میشود. Type coercion میتواند منجر به نتایج غیرمنتظرهای شود، مثلا 1 + “1” برابر با “11” است. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از type coercion، باید از نوع دادهها آگاه باشید و در صورت نیاز به صورت صریح نوع دادهها را تبدیل کنید. بهرهگیری از parseInt() و parseFloat() برای تبدیل رشتهها به اعداد مفید است. عملگرهای ریاضی و منطقی میتوانند باعث تبدیل نوع اجباری شوند.






چقدر مطلب جالبی درباره جاوا اسکریپت نوشتید! همیشه برام جذاب بوده که مفهوم بستار رو بهتر درک کنم و دیدن اشاره به این موضوع خیلی جالبه. به نظرم اگر توضیحات بیشتری درباره حلقه رویداد و جاوا اسکریپت غیر همزمان بزارید، خیلی کمککننده میشه. من خودم بارها با مشکلاتی در این زمینه مواجه شدم و گاهی وقتا واقعا گیج میشدم. با اینکه سعی کردم مشکلات رو حل کنم، اما هنوز هم تشنگی یادگیری در این زمینه احساس میکنم. امیدوارم در آینده مطالب مفصلتری درباره این مباحث ببینیم. همینطور اگر امکانش هست اطلاعات بیشتری درباره مدیریت حافظه و نشتهای حافظه هم قرار بدید! 😄💻